Ön çapraz bağ; diz içerisinde uyluk (femur) ve bacak (tibia) kemiklerini birbirine bağlayan, bacak kemiğinin öne kaymasını kısıtlayarak dizin stabilitesine katkı sağlayan bir bağdır.
Çoğunlukla spor sırasında ayağın sabit durumunda vücudun devrilmesi yada ters tarafa yüklenmelerde olabilmektedir. Şiddetli ağrı ve bazen ses gelmesi ile beraber dizde kanamaya bağlı şişme ve hareket kısıtlılığı ortaya çıkar. Hasta boşalma hissi duyar ve bağın kopması diğer yapılarında (menisküs gibi) yaralanmasına yol açabilir. Genellikle bedensel olarak dinç ve aktif kişilerde bağın dikilmesi mümkün olmadığı için bağın yeniden oluşturulması gerekmektedir. Bu cerrahi müdahalede oluşturulan yeni bağ çoğunlukla hastadan alınan greftlerdir. Yani vücutta daha az kullanılmakta olan kirişler alınmaktadır. Bazı hekimlere kadavra greftlerini tercih etmektedirler.

Ameliyat esnasında artroskopik olarak uyluk ve bacak kemiklerine tüneller açılmakta, hazırlanan yeni tendon grefti bu tünellere yerleştirilip çeşitli emilebilen veya metal enstrümanlarla tespit edilmektedir. Zaman içerisinde tünel içerisinde tendonların kemiğe kaynayarak iyileşmesi beklenmektedir.
Açık cerrahi tedaviye göre iyileşme süresini ve komplikasyonları bariz olarak azaltmıştır. Artroskopi için diz kapağı kenarlarından açılan küçük deliklerden çeşitli enstrümanlar ve görüntüleme cihazları diz içerisine sokulmakta ve kapalı devre kamera sistemi ile ekrandan diz içerisi izlenebilmektedir. Hem tanı hem de tedaviye yönelik uygulamalar yapılabilmektedir.

Ameliyat esnasında genel anestezi veya bölgesel anestezi (spinal, epidural) uygulanmaktadır. Dizin üst kesimine, bacağa giden kanı kesip net bir görüntü almak için sıklıkla turnike uygulanmaktadır. Hasta ameliyat masasında sırt üstü yatar pozisyonda konumlandırılmaktadır. Ameliyat esnasında yeni hazırlanmış tendon greftinin tespiti için metal alaşım vidalar (titanyum) ve diğer tespit materyalleri kullanılacaktır. Genellikle ameliyat bölgesi kendinden emilen subkutan dikişlerle kapatılacaktır, cerrahi sonrası ilave dikiş alma prosedürüne gerek yoktur.

Ameliyat sonrasında anestezinin etkisi geçer geçmez ağrınızın düzeyi gözönüne alınarak ameliyatlı tarafınızın üzerine basmanıza izin verilecektir. Tercihen birkaç gün koltuk değneği veya yürüteç kullanılacaktır. Ameliyat sahasındaki drenler 1. günde çıkarılacaktır. Hastanede kalış süresi genellikle 1- 3 gündür. Bu dönemde ağrı kesiciler, antibiyotik verilecek ve erken dönem fizik tedavi uygulamaları yapılacaktır. Ameliyat sonrası 3- 7- 10- 14. günlerde düzenli poliklinik kontrol takipleriniz tarafımızdan yapılacaktır. Genellikle yapmış olduğunuz işle ilgili olarak işe dönüşünüz ameliyat öncesi değerlendirmede konuşulacaktır. Genellikle masa başı işlerde çalışanlar ameliyat sonrası 1 - 3. haftada işlerine dönebilirler. Bu süre ağır işlerde çalışanlarda 10. haftayı bulabilmektedir. Sportif aktivitelere dönüş süresi yapılan spora göre değişiklik göstermekle birlikte ameliyat sonrası 3. ayda kondisyon egzersizlerine başlanabilir. 4- 6 aylık süre sonunda sportif aktivitelere izin verilir.

Ameliyat esnasında ve sonrasındaki dönemde ortaya çıkabilecek bazı komplikasyonlar ve olası riskler ise aşağıda liste halinde sunulmuştur.
Buna göre;
- Anestezi işlemleri ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek olası komplikasyonlar ve risklere dair olarak anestezi uzmanımız tarafından ayrıca bilgilendirme yapılıp onam formu alınacaktır. Anestezi yöntemi , şekli, uygulamaları ve kullanılacak ilaçlar hakkında sizinle ameliyat öncesi mutlak görüşme yapılacak olup en konforlu şekilde ameliyat olmanıza dair yöntemler ortaya koyulacaktır. Ameliyata bağlı genel riskler anlatılacaktır.
- Ameliyat sırasında bacağa giden kanı geçici olarak durdurmak ve net bir görüntü sağlamak için kullanılan turnikeye bağlı damar sinir basısı oluşabilir. Geçici ya da kalıcı uyuşmalar, bacakta güç kaybı oluşabilir. Yine basıya bağlı ciltte dolaşım bozukluğu ve cilt nekrozu gelişebilir. Bu durumun tedavisinde ek cerrahi yöntemler gerekli olabilir. - Artroskopi esnasında kullanılan el aletlerinin eklem içerisinde deforme olması ve kırılması söz konusu olabilir. Bu yüzden ilave cilt kesileri gerekebilir.
- Artroskopi esnasında diz ekleminin fazla zorlanması sonucunda iç ve dış yan bağlarda yaralanmalar oluşabilir. Ayrıca kullanılan enstrümanlara bağlı olarak eklem kıkırdağında hasarlanma oluşabilir.
- Rekonstrüksiyon sırasında kullanılan emilebilir veya emilemez nitelikteki implantların yetmezliğine bağlı olarak greft gevşemesi ve yeniden kopmalar olabilir. Böyle bir durumda ek ameliyatlar gerekebilir. Baldır kemiğinde ve kaval kemiğinde tünellerin açılması sırasında ve greft yerleştirilirken kemik dokuda yaralanmalar (kondil kırıkları ) ve yetmezlikler gelişebilir. Böyle bir durumda ekstra implant uygulamaları gerekebilir.
- Tarafımızdan sıklıkla uyluk iç tarafından hamstring tendon grefti alınmakta ve kullanılmaktadır. Nadiren de olsa greft sahasındaki başka patolojiler, alınan tendon boylarının ve kalınlığının yetmediği durumlarda, greftlerin alınması ve hazırlanması aşamasında kopmalar olduğunda başka bir alandan (karşı diz, kemik patellar tendon kemik, quadriceps tendon) yeni greft alınıp hazırlanarak ameliyat tamamlanabilir. Bu durumda aynı dizinizde veya diğer dizinizde ek cilt kesileri yapılabilir. Greft alınan alanlarda ek komplikasyonlar ile karşılaşılabilir.
- Artroskopi esnasında kullanılan sıvıların eklem dışına kaçması sonucu yumuşak doku içerisinde aşırı sıvı birikimi olabilir. Bu durumda dokulara kan gitmesini engelleyecek tarzda oluşup kompartman sendromu denilen duruma yol açabilir. Böyle bir durumda acilen baldır ve uylukta ek kesiler yapılarak dokuların rahatlatılması gerekebilir.
- Ameliyat esnasında kullanılan vida ve benzeri implantların uygulaması sırasında diz etrafındaki damar ve sinir yapılarında yaralanmalar ortaya çıkabilir. Damar yaralanması sonucu farklı bir kesiyle damar tamiri uygulaması gerekebilir. Sinirlerle ilgili oluşabilecek hasarlanma ile geçici ya da kalıcı tarzda uyuşma ve baldırda güçsüzlük görülebilir. - Nadiren de olsa yüzeyel veya derin enfeksiyon (iltahap) görülebilmektedir. Enfeksiyonun şiddetine göre uzun süre antibiyotik kullanmanız gerekebilir. Eğer eklem içerisinde bir enfeksiyon düşünülürse yeniden ameliyatla greftin yıkanması, temizliği veya greftin ve implantları tamamen çıkarılması söz konusu olabilir.
- Ameliyat sonrası dren kullanılmasına rağmen dizinizin içerisinde kan birikmesi (hematom) olabilir. Bu durum aşırı miktarda ve ara ara tekrarlayan karakterde olabilir. Ayrıca greft alınan sahada ve dizin arka kısımlarında da geçici ağrı ve morluklar görülebilir.
- Kalça , diz ameliyatları sonrası görülebilen damar içi kan pıhtılaşması (venöz tramboz) ve kalp, akciğer , beyin gibi organlara pıhtı atması (tromboemboli) durumu nadiren de olsa diz artroskopisi sonrası görülebilir. Bu durumu önlemeye yönelik olarak koruyucu anti embolik çorap uygulaması ve toplam 3 hafta süren kan sulandırıcı iğne (düşük molekül ağırlıklı heparin) tedavisine rağmen baldır arkasında şişme, ağrı, gerginlik şeklinde venöz tromboz bulguları ve emboli durumunda diğer organların problemleri ortaya çıkabilir. Bu durum öncesinde kalp-damar hastalık öyküsü olan, varisleri olan , sigara alkol kullanan hastalarda ve şişman hastalarda daha sık görülebilir.
- Açık cerrahi tedavilere göre artroskopi sonrasında yara yerlerinde ciltte az veya çok iz kalabilmektedir. Bazen anormal yara yeri iyileşmesi tepkisi ile kalınlaşmış ve kötü görünümlü bir yara oluşabilmektedir(keloid). Kesiler etrafında renk değişikliği, duyu kaybı ve hassasiyet görülebilir.
- Ameliyat sonrası dönemde uygun rehabilitasyon ve çalışmalara rağmen diz ekleminde hareket kısıtlılığı , şişlik ve sertlik kalıcı olabilir. Aynı şekilde ameliyata rağmen diz önünde veya diğer greft alınan bölgelerde geçmeyen ağrı, diz ekleminde boşluk hissi kalıcı olabilir. Ameliyat olan tarafta kas erimesine bağlı incelme ve zayıflık görülebilir. - Ameliyat sonrası tekrarlayan travmaya bağlı ve/veya kullanılan implantların , greftin yetmezliğine bağlı yeniden bağ kopması olabilir. Böyle bir durumda revizyon şeklinde tekrar bir ameliyat gerekebilir. - Yukarıda sayılmış olan olası komplikasyonlar ve ortaya çıkabilecek riskli durumlarda ek tedavi süreçleri devreye girebileceği için ameliyat öncesinde planlanmış olan iyileşme süreci uzayıp, eski aktivite düzeyinize dönmeniz geç olabilir.

Etiketler : çapraz bağ cerrahisi , çapraz bağ cerrahisi nedir , çapraz bağ cerrahisi hakkında , çapraz bağ cerrahisi hakkında bilgi , çapraz bağ cerrahisi nasıl olur