Artroskopik Menisküs Ameliyatı Olmadan Önce Bilinmesi Gerekenler
Menisküsler nedir, görevleri nelerdir ?
Menisküsler diz ekleminde iki ana kemiğin uyluk ve kaval kemiklerinin (tibia ve femurun) arasında yer alan ve şekil olarak aya benzeyen halka şeklindeki dokulardır. Her dizde İç ve dış olarak yerleşim gösteren 2 adet mevcuttur. Menisküsler, eklem kapsülüne komşu olan kenarları kalın eklem ortasına bakan kenarının ise incedir ve eklemin çevresinde var olan boş alanları doldurarak vücut ağırlığının alt tarafa eşit olarak yayılmasını sağlar ve eklemin mekanik desteğini sağlamış olur.
İç yapısındaki, özelikler nedeniyle elastik yapılardır. Dizin üst kısmını oluşturan uyluk kemiğinin eklem yüzeyine yuva oluşturur ve vücut ağırlığının eklem seviyesinde eşit olarak alt yüzeye aktarılmasını sağlar. Bunun yanında stresi absorbe ederek eklem yıpranmasına engel olur.

Menisküsler nasıl yaralanır ?
Sportif veya günlük aktivite sırasında yırtıkları oluşabilir. Özellikle dizler kıvrılmış pozisyonda iken twist hareketlerde yırtılma riski yüksektir. Her yaş grubunda menisküs yırtıkları görülebilir. Gençlerde genellikle sportif faaliyetler sırasında görülürken, yaşlılarda yıpranmaya bağlı gelişirler.

Şikayetler nelerdir ?
Yırtığın yeri, büyüklüğü ve tipine bağlı olarak ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ve kilitlenme gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Hastalar zaman zaman dizlerinden ses geldiğini ifade ederler.

Menisküs yırtığı kendiliğinden iyileşir mi ?
Menisküsler, çok sınırlı olarak kendilerini iyileştirme kapasitesine sahiptirler. Ancak gençlerde bu şans biraz daha fazladır. Buda yapının damarsal özelliğine göre değişmektedir.

Nasıl tedavi edilir ?
Genellikle eklem açılmadan artroskopik olarak kapalı tedavi edilir. Yöntem iki şekilde uygulanır. Genç hastalarda menisküs olabildiğince korunmaya çalışılarak dikiş atılarak tamir edilmeye çalışılır. Yırtığın yeri, şekli ve hastanı yaşı bu tedavi şeklini belirler. İleri yaşlarda genellikle menisektomi şeklinde yani yırtık kısımlar alınarak tedavi edilirler.

Diz artroskopisi nedir, nasıl uygulanır ?
Diz artroskopisi son yıllarda tek cerrahi yöntem haline gelmiştir. Açık cerrahi tedaviye göre iyileşme süresini ve komplikasyonları bariz olarak azaltmıştır. Artroskopi için diz kapağı kemiğinin kenarlarından açılan küçük deliklerden çeşitli enstrümanlar ve görüntüleme cihazları diz içerisine sokulmakta ve kapalı devre kamera sistemi ile ekrandan diz içerisi izlenebilmektedir. Hem tanı hem de tedaviye yönelik uygulamalar yapılabilmektedir.

Artroskopik menisektomi (menisküsün bir kısmının çıkarılması) nedir ?
İyileşmiş ve yeniden fonksiyonunu kazanmış bir menisküs her hasta için ideal tedavidir. Fakat yırtığın durumu her zaman bunu mümkün kılmamaktadır. Yırtığın çıkarılmasını takiben kalan menisküs dokusu diz hareketlerini kısıtlamayacak ve yeterli fonksiyon görecek şekilde biçimlendirilmektedir.

Artroskopik menisküs dikişi nedir ?
Menisküslerin tamiri sonrasında bazen yeterli iyileşme olmaz ve menisküs ikincil bir operasyonla alınır. Menisküs dikişi uygulamalarında tümü içte kalacak şekilde, dıştan içe veya içten dışa teknikler vardır. Tekniğe bağlı olarak dikişlerin atılması sırasında diz çevresinde ikincil küçük kesiler olabilir.

Artroskopik menisküs ameliyatlarında ne tür anestezi uygulanır ?
Ameliyat esnasında genel anestezi veya bölgesel anestezi (spinal, epidural) uygulanmaktadır.

Ameliyat sırasında nasıl bir durumda olunuyor ?
Dizin üst kesimine, bacağa giden kanı (geçici olarak) kesip net bir görüntü almak için sıklıkla turnike (tansiyon aletine benzer bir mekanizma) uygulanmaktadır. Hasta ameliyat masasında sırt üstü yatar pozisyonda konumlandırılmaktadır. Genellikle ameliyat bölgesi kendinden emilen ciltaltı dikişlerle kapatılacaktır, cerrahi sonrası ilave dikiş almaya gerek olmayabilir.

Artroskopik menisküs ameliyatından sonra bacağımın üzerine basabilecek miyim ?
Ameliyat sonrasında anestezinin etkisi geçer geçmez eğer ki menisküs dokusu çıkarılmışsa ameliyatlı tarafınızın üzerine basmanıza izin verilecektir. Tercihen birkaç gün koltuk değneği veya yürüteç kullanılacaktır. Sonrasında tüm eklem hareketleriniz serbest bırakılacaktır. Eğer menisküs tamiri yapılmış ise bacağınıza diz hareketlerini kısıtlayıcı tarzda bir korse takılacak olup 4 - 6 hafta boyunca diz eklem hareketleriniz kısıtlanacaktır. Bu süre dikilmiş dokunun iyileşmesi için beklenen süredir. Bu süre sonunda da dizi normal hareketliliğe kavuşturmak için fizik tedavi ve rehabilitasyon gerekecektir.
Artroskopik menisküs ameliyatından sonra dizin içine dren konmaz.

Artroskopik menisküs ameliyatından sonra kaç gün hastanede kalacağım ?
Bazı durumlarda hastaneden aynı gün taburcu olmakla birlikte çoğu durumda 1 gece kalmak tercih ediliyor. Çok az da olsa kalış süresi duruma göre genellikle 1 - 3 gündür. Bu dönemde ağrı kesiciler, antibiyotik verilecek ve erken dönem fizik tedavi uygulamaları yapılacaktır. Ameliyat sonrası 3-7-10-14. günlerde düzenli poliklinik kontrol takipleriniz tarafımızdan yapılacaktır. Yapmış olduğunuz işle ilgili olarak işe dönüşünüz ameliyat öncesi değerlendirmede konuşulacaktır. Masa başı işlerde çalışanlar ve menisektomi uygulanan hastalar ameliyat sonrası 1. haftada işlerine rahat bir şekilde dönebilirler. Menisektomi sonrası uygun bir rehabilitasyonla 3. haftada spora dönüş mümkün olmaktadır.
Ameliyat esnasında ve sonrasındaki dönemde ortaya çıkabilecek bazı muhtemel komplikasyonlar ve olası riskler ise aşağıda liste halinde sunulmuştur.
Buna göre;
- Anestezi işlemleri ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek olası komplikasyonlar ve risklere dair olarak anestezi uzmanımız tarafından ayrıca bilgilendirme yapılıp onam formu alınacaktır. Anestezi yöntemi , şekli, uygulamaları ve kullanılacak ilaçlar hakkında sizinle ameliyat öncesi mutlak görüşme yapılacak olup en konforlu şekilde ameliyat olmanıza dair yöntemler ortaya koyulacaktır. Ameliyata bağlı genel riskler anlatılacaktır.
- Ameliyat sırasında bacağa giden kanı geçici olarak durdurmak ve net bir görüntü sağlamak için kullanılan turnikeye bağlı damar sinir basısı oluşabilir. Geçici ya da kalıcı uyuşmalar, bacakta güç kaybı oluşabilir. Yine basıya bağlı ciltte dolaşım bozukluğu ve cilt nekrozu gelişebilir. Bu durumun tedavisinde ek cerrahi yöntemler gerekli olabilir.
- Artroskopi esnasında kullanılan el aletlerinin eklem içerisinde deforme olması ve kırılması söz konusu olabilir. Bu yüzden ilave cilt kesileri gerekebilir.
- Artroskopi esnasında diz ekleminin fazla zorlanması sonucunda iç ve dış yan bağlarda yaralanmalar oluşabilir. Ayrıca kullanılan enstrümanlara bağlı olarak eklem kıkırdağında hasarlanma oluşabilir.
- Artroskopi esnasında kullanılan sıvıların eklem dışına kaçması sonucu yumuşak doku içerisinde aşırı sıvı birikimi olabilir. Bu durumda dokulara kan gitmesini engelleyecek tarzda oluşup kompartman sendromu denilen duruma yol açabilir. Böyle bir durumda acilen baldır ve uylukta ek kesiler yapılarak dokuların rahatlatılması gerekebilir.
- Nadiren de olsa yüzeyel veya derin enfeksiyon (iltihap) görülebilmektedir. Enfeksiyonun şiddetine göre değişken sürelerde antibiyotik kullanmanız gerekebilir. Eğer eklem içerisinde bir enfeksiyon düşünülürse yeniden ameliyatla eklemin yıkanması ve debridmanı gerekebilir.
- Kalça , diz ameliyatları sonrası görülebilen damar içi kan pıhtılaşması (venöz tromboz) ve kalp, akciğer , beyin gibi organlara pıhtı atması (tromboemboli) durumu nadiren de olsa diz artroskopisi sonrası görülebilir. Bu durumu önlemeye yönelik olarak koruyucu anti embolik çorap uygulaması ve toplam 3 hafta süren kan sulandırıcı iğne veya hap(düşük molekül ağırlıklı heparin) tedavisine rağmen baldır arkasında şişme, ağrı, gerginlik şeklinde venöz tromboz bulguları ve emboli durumunda diğer organların problemleri ortaya çıkabilir. Bu durum öncesinde kalp-damar hastalık öyküsü olan, varisleri olan , sigara alkol kullanan hastalarda ve şişman hastalarda daha sık görülebilir.
- Açık cerrahi tedavilere göre artroskopi sonrasında tüm özenimize rağmen yara yerlerinde ciltte az veya çok iz kalabilmektedir. Bazen anormal yara yeri iyileşmesi tepkisi ile kalınlaşmış ve kötü görünümlü bir yara oluşabilmektedir(keloid). Kesiler etrafında renk değişikliği, duyu kaybı ve hassasiyet görülebilir.
- Artroskopik menisküs dikişi uygulaması farklı yöntemlerle yapılabilmektedir. Bu esnada dizin iç-dış veya arka taraflarından ek kesiler yapılması gerekebilir. Kullanılan enstrümanlara bağlı olarak damar yapılarında ve sinir dokuda yaralanmalar ortaya çıkabilir. Sinir yaralanmaları uyuşma, güçsüzlük veya kalıcı felç şeklinde olabilir. Farklı dikiş tekniklerine bağlı olarak eklem içerisinde menisküs parçası kalıp eklem hareketlerini kısıtlayabilir.
- Menisküs dikişi uygulaması sonrası menisküs yırtığında tam iyileşme olmayabilir. Dikiş materyalinde yetersizlik ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda yeniden ameliyat gerekebilir. 4-6 hafta sonunda iyileşme olduğu varsayılarak fizik tedavi programına başlanacağından iyileşmede gecikme ve iyileşmeme durumunda ağrı ve eklem hareket kısıtlılığı gibi semptomların uzaması olabilir.
- Artroskopi aynı zamanda bir tanı yöntemi de olduğu için ameliyattan önce görüntüleme yöntemleri ile tespit edilememiş ek patolojiler olabilir. Eklem kıkırdağında çeşitli evrelerde yıpranma, dökülme saçaklanma şeklinde kıkırdak patolojileri görülebilir. Böyle bir durumda lezyonun derecesine ve yaygınlığına göre eklem kıkırdak debridmanı, delikler açılması ve mikrokırık (kanlandırma) işlemleri yapılabilir. Bu gibi durumlarda ameliyat öncesi konuşulan genel iyileşme süreci ve rehabilitasyon basamaklarında uzama söz konusu olabilir.
- Ameliyat sonrası dönemde şikayetlerde rahatlama olmayabilir. Bu durum süreklilik arzeden eklem şişliği, ödem, eklem içi dokuların ve eklem çevresi dokuları sertleşmesi ile hareket kısıtlılığı şeklinde olabilir. Mevcut şikayetler uygun fizyoterapiye rağmen geçmeyebilir.
- Menisektomi sonrası kalan dokuda veya dikilip iyileşen menisküs dokusunda yeniden yırtıklar ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda artroskopik cerrahi tekrarlanabilir.
- Yukarıda sayılmış olan olası komplikasyonlar ve ortaya çıkabilecek riskli durumlarda ek tedavi süreçleri devreye girebileceği için ameliyat öncesinde planlanmış olan iyileşme süreci uzayıp, eski aktivite düzeyinize dönmeniz geç olabilir.

Etiketler : menisküs cerrahisi , menisküs cerrahisi hakkında , menisküs cerrahisi nedir , menisküs cerrahisi hakkında bilgi , menisküs cerrahisi nasıl olur